İnsanların 5 duyu organlarından biri olan koku; burun aracılığı ile alınan ve koku alanında bulunan sinirler yolu ile beynin algılanması sağlanan önemli bir fonksiyondur. Günlük yaşamda çevresel faktörler hakkında bilgi edinilmesini sağlayan bazı hayvanların ise temel yaşam fonksiyonu olarak karşımıza çıkmaktadır.

Koku Alma Bozukluğu

Koku alma süreci havadaki nem ve ısı ile birlikte parçalanan koku moleküllerinin burun yolu ile koku alanına ulaştırılması, koku alanındaki hücreler tarafından beyne ulaştırılması ile tamamlanmaktadır. Koku alma bozukluğu ise pek çok insanda görülebilmektedir ve nedenleri farklı olabilmektedir.

Anosmi olarak tanımlanan koku körlüğü hiç koku alamamayı tanımlarken, kokuları kötü bir şekilde algılamak kakozmi, koku duymada azalma hipozmi ve kokuya karşı aşırı duyarlılık hiperozmi olarak tanımlanmaktadır.

Koku Alma Bozukluklarına Neden Olan Faktörler Nelerdir?

Koku alma bozukluğu problemi insanlar açısından pek çok şikayete neden olabilmektedir. Örneğin; tehlikeli kokuların hissedilmesi ve önlem alınması, yangınlardan koku yolu ile haberdar olunması gibi faktörlerde hayat kurtarıcı rol oynamasının yanı sıra güzel kokuları hissedememe de uzun süreçte psikolojik problemlere neden olabilmektedir.

Koku alma bozukluklarının nedenleri aşağıdaki şekilde sıralanabilmektedir;

• Burun eğrilikleri, septum deviasyonu, burun içinde oluşan polipler gibi nedenler ile burun içi hava akışının nitelikli bir şekilde sürdürülememesi
• Burun içi mukoza yapısının alerjik rinit ya da sinüzit gibi problemler ile bozulması
• Üst solunum yolu enfeksiyonları
• Kimyasal maddeler ile zehirlenme
• İleri yaş
• Genetik faktörler
• Birtakım nörolojik problemler
• Hormonal dengesizlikler
• Menopoz
• Başarısız burun ameliyatları

Koku Alma Bozukluğu Neden Tedavi Edilmelidir?

Koku alma bozukluğu problemi yaşayan insanlar günlük yaşamlarında pek çok tehlike ile karşı karşıya kalmasının yanı sıra aynı zamanda uzun vadede de birçok olumsuzluklar yaşamaktadır. Son yıllarda koku ile ilgili pek çok araştırma yürütülmüştür. Bu araştırmalar sonucunda koku alma bozukluğu bulunan insanların ömrü kısalmakta, yeme bozuklukları ya da depresyon gibi ciddi problemeler yaşayabilmektedir.

Koku alma bozuklukları yaşam konforunu önemli derecede olumsuz etkilemektedir. Bu problemi yaşayan kişilerin alanında tecrübeli bir kulak burun boğaz uzmanına danışması önerilmektedir.

Koku Alma Bozukluğu Tedavisinde Hangi Yöntemler Uygulanır?

Koku alma bozukluğunun tedavisinde öncelikle probleme neden olan faktörlerin tespit edilmesi ve bu faktörlerin ortadan kaldırılması sağlanmaktadır. Günümüzde pek çok kişi burunda problem yaşaması ile koku alma bozukluğu yaşamaktadır. Öncelikle burun içerisinde nitelikli koku alınmasının önüne geçen faktörler ortadan kaldırılmaktadır.

Koku Alma Bozukluğu Ameliyatı

Koku alma bozukluğu tedavisinde;

• ilaçla tedavi 
• burun açısı spreyler
• cerrahi müdahaleler uygulanabilmektedir.

İlaçla ya da spreyler ile tedavi edilemeyen koku alma bozukluğu probleminde cerrahi yöntemlere başvurulmaktadır. Ancak öncesinde ayrıntılı bir tanı sürecine ihtiyaç duyulmaktadır. Koku alma bozukluğuna neden olan faktörlerin araştırılması ve koku bozukluğunun kesin tanısının konulmasında koku alanı endoksopisi ve çeşitli koku testleri uygulanmaktadır.

Koku alma bozukluğu ameliyatı; burunda sağlıklı koku almayı engelleyen problemlerin giderilmesi amacı ile uygulanmaktadır. Burun eğriliği ve deviasyon probleminde ilgili cerrahi işlem uygulanarak burun içi hava sirkülasyonunun nitelikli bir şekilde gerçekleşmesi sağlanmaktadır.

Burun eğriliği ya da septum deviasyonu ameliyatları günümüzde endoskopik yöntemler ile gerçekleştirilmekle birlikte oldukça konforlu bir iyileşme süreci yaşanmaktadır.

Koku alma bozukluğuna alerjik rinit ya da sinüzit probleminin neden olduğu durumlarda ise öncelikle alerjik rinite neden olan alerjen maddelerden uzaklaşılması, çeşitli alerji ilaçları kullanılması ve alerjik etkenlerin burundan uzaklaştırılması gerekmektedir. Aynı zamanda sinüzit probleminde de enfeksiyona maruz kalınması durumunda öncelikle burundan iltihabın uzaklaştırılması süreci yaşanmaktadır. Sonrasında burun ile sinüslerin bağlandığı noktalarının cerrahi yöntemler ile genişletilerek rahatlatılması sağlanmaktadır.

Koku alma bozukluğuna nazal polipler ya da burun eti büyümesi problemlerinin neden olduğu tespit edildiyse; cerrahi yöntemler ile polipler alınabilmekte, burun eti küçültme işlemi uygulanabilmektedir.

Koku alma bozukluğuna burun içinde yaşanan problemlerin neden olması söz konusu ise kulak burun boğaz uzmanı tarafından ayrıntılı bir tanı ve tedavi süreci yürütülmektedir. Burun organı fonksiyonel ve estetik anlamda insanlar için oldukça önemlidir. Uygulanan bazı burun estetiği operasyonları sonucunda da koku alma bozuklukları yaşanabilmektedir. Burun estetiği ameliyatı sırasında koku alanı ve burada bulunan hücrelerin deformasyona uğraması sonucunda koku alma bozukluğu yaşanıyor ise revizyon burun ameliyatı uygulanabilmektedir.

Koku Alma Bozukluğu Ameliyatları Sonrasında Nelere Dikkat Edilmelidir?

Koku alma bozukluğunun tedavisinde uygulanan cerrahi müdahale sonrasında hastanın dikkat etmesi gereken birtakım noktalar bulunmaktadır. Bağışıklık sisteminin güçlü tutulmasının yanı sıra uygulama alanının herhangi bir darbeye karşı korunması büyük önem taşımaktadır. Ayrıca hastanın doktorun önerdiği ilaçları eksiksiz bir şekilde kullanması ve önerilerine uyması da iyileşme sürecinin hızlı ve konforlu bir şekilde tamamlanması açısından önemlidir.

Koku alma bozukluğu problemi yaşayan kişiler uzun süreçte birtakım problemler ile karşı karşıya kalmaktadır. Bu problemlerin yaşanmaması adına ve yaşam kalitesinin oluşturulması adına mutlaka tedavi yöntemlerine başvurulması önerilmektedir.